نقد بوطیقاجتماعی گذرگاه‌های ایران در سفرنامة فرانسوی ایران، کلده و شوش اثر ژن دیولافوآ

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه سوربن نوول-پاریس3، مشهد، ایران

2 گروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

قرن نوزدهم، در پی پیشرفت‌های صنعتی در حوزة حمل‌ونقل، سیروسیاحت اروپائیان را به سرزمین‌های شرقی تسهیل نمود. در این‌میان، ژن دیولافوآ، بانوی سیاح فرانسوی که با جامة مردانه‌اش همسو با جامعة مردسالار زمانش گردیده بود، از محدودة بازنمودهای اجتماعی پیشین خود گذر کرده و سفر دشواری را به همراه همسرش به ایران عصر ناصری آغاز می‌کند. در این‌راستا، نقد بوطیقاجتماعی(سوسیوپوئتیک)، به منظور بررسی بازنمودهای اجتماعی به عنوان عناصر پویای آفرینش ادبی، برای نخستین بار در ایران معرفی می‌شود که به دلیل ماهیت بینارشته‌ای خود در حوزة ادبیات تطبیقی قرار می‌گیرد. از این‌رو، با بهره‌گیری از نقد حاضر، بازنمودهای اجتماعی دیولافوآ از گذرگاه‌های ایران و تأثیر بازنمودهای اجتماعی پیشین او بر نگارش سفرنامة ایران، کلده و شوش مورد بررسی قرار گرفته است. درواقع، گذرگاه را می‌توان به مثابة محیط اجتماعی و عاملی در نوسان دانست. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهند که گذرگاه‌ها نزد ژن دیولافوآ، بستر ایجاد مفاهیم متضادی نظیر یاس و امید در وصف ظلمت و روشنایی هستند که زندگی او را از یکنواختی پیش از سفرش دور می‌سازند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Sociopoetic of Iranian roads in the French travelogue entitled Persia, Chaldea and Susiana, by Jane Dieulafoy

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ghasemi Arian 1
  • mohammadreza farsian 2
1 Department of French Language, Faculty of Letters, Ferdowsi University of Mashhad and Sorbonne Nouvelle University-Paris 3, Mashhad, Iran.
2 Department of French Language, Faculty of Letters, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

As a result of industrial progress in the transportation, European travel to the Orient was facilitated in the 19th century. Jane Dieulafoy, a French traveler who dressed as a man according to the patriarchal society of her time, crossed the limits of pre-existing social representations by her travel to Iran. Thus, the sociopoetics, which is concerned with the study of social representations as dynamic elements of literary creation, is presented for the first time in Iran and, due to its interdisciplinary character, is treated in the field of comparative literature. Taking advantage of this field of analysis, Dieulafoy's social representations through the roads of Iran and their influence on the writing of his travelogue entitled “Persia, Chaldea and Susiana” are studied. Indeed, one could consider the roads as the social space that play an essential role in travel literature. The results of this research show that the roads, according to Dieulafoy, are seen as places of antithesis, between hope and despair, light and darkness which detache her life from immobility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociopoetic
  • Jane Dieulafoy
  • Road
  • Iran
  • Persia Chaldea and Susiana
Antoine, Philippe. “Ne pas Coucher dans Son Lit‌”. http://revues-msh.uca.fr/sociopoetiques/index.php?id=644. Sociopoétiques, 2016. Web. 3 February 2021.
Anushiravani, Alireza. “Zarurat-e Adabiyat-e Tatbighi dar Iran” [“Necessity of Comparative Literature in Iran”]. Vizheh-Nameh-ye Farhangestan [Special Issue of Persian Academy], vol.1, no.1 (2019): 6-38.
Avery, Peter. Tarikh-e Moaser-e Iran [Modern Iran]. Translated by Mohammad Rafiei Mehrabadi. Tehran, Atayi, 1984.
Bidgoli, Mahmud. “Tahlil-e Nazargah-e Sayyahan-e Gharbiye Doreh Safavi va Ghajar (Motaleeh Moredi: Shahr-e Kashan)” [“Kashan in Western Traveler's Records of Safavid and Qajar Periods”]. Kashan-Shenasi [Studies on Kashan], vol. 5, no. 2 (2017): 3-32.
Centre de Recherches sur le Littératures et la Sociopoétique. Une sociopoétique de la route. http://msh-clermont.fr/sites/msh-clermont.fr/files/appel_a_communications-sociopoetique_de_la_route_francaisenglish.pdf. 2020. Web. 4 January 2021.
Dieulafoy, Jane. Iran, Kaldeh va Shush [La Perse, la Chaldée et la Susiane]. Translated by Ali Mohammad Farrahvashi. Tehran: Entasharat-e Daneshgah-e Tehran, 1992.
Farsian, Mohammad Reza, and Elham Alizadeh. “Tahlil-e Dastanhaye Salhaye Abri va Abshuran az Darvishiyan bar Asas-e Osul-e Mohemm-e Naturalisti” [“Analytical Study of the Sallhay-e-Abri and Abshooran by Darvishian upon the Main Elements of Naturalism”]. Research in Contemporary World Literature [Pazhuhesh-e Zabanha-ye Khareji], vol. 22, no. 2 (2018): 501-524.
Farsian, Mohammad Reza, and Fatemeh Ghasemi Arian. “Sociopoétique des étapes iraniennes chez les voyageurs français au XIXe siècle : Étude du cas Trois ans en Asie de Gobineau”. L’Analisi linguistica e litteraria, vol. 29, no. 3 (2021): 67-86.
Glinoer, Anthony. “Le Littéraire et le Social”. https://livingbooksabouthistory.ch/fr/book/the-literary-and-the-social. 2019. Web. 29 January 2021.
Gran-Aymeric, Ève. Jane Dieulafoy : Une Vie d'homme. Paris: Perrim, 1991.
Hatami, Zahra. “Rahhaye Amiyaneh Pishgiri va Darman-e Vaba dar Dorehye Ghajariyeh” [“Popular Ways to Prevent and Treat Cholera During the Qajar Period”]. Tebb-e Sonnatiye Eslam va Iran [Journal of Islamic and Iranian Traditional Medicine], vol. 4, no. 2 (2013): 132-137.
Irvine, Margot. “Le Récit de Voyage au Féminin”. Québec Français, no. 112 (1999): 69–71.
Jiménez, Tania Selena. La Rencontre de l’Autre en Voyage. Mémoire de la maîtrise en communication, Université de Québec à Montréal, 2010.
Khameneh-Bagheri, Tahereh, and Nasrin Elahinia. “Tasvir-e Banovan-e Irani az Negah-e Banuye Gardeshgar-e Faransavi” [“Image of Iranian Women from the Point of View of the French Female Traveler”]. Actes du Troisième Colloque International de Littérature Comparée, Français-Persan, Under the Direction of Mohammad Reza Farsian, Department of French Language, Ferdowsi University of Mashhad, 3 (2019): 168-178.
Monica, Bénédicte. Itinéraire de L’écriture au Féminin : Voyageuses du 19e Siècle. Amsterdam/Atlanta: Rodopi, 1996.
Montandon, Alain. “Sociopoétique”‌. http://revues-msh.uca.fr/sociopoetiques/index.php?id=640. Sociopoétiques, 2016. Web. 11 February 2021.
Montandon, Alain. Sociopoétique de la Promenade. Clermont-Ferrand: Presses Universitaires Blaise Pascal, 2000.
Najafvand Dirkvand, Samira. Bazkhaniye Enteghadiye Safarnameh Dieulafoy Az Manzar-e Tarikh va Farhang-e Iran [Critical Reading of Diolafoy's Travelogue from the Perspective of Iranian History and Culture]. Master's Dissertation, Iranology, Meybod University. 2017.
Nanquette, Laetitia. Hadis-e Digaran: Shargh-Shenasi dar Barabar-e Gharb-Shenasi [Orientalism versus Occidentalism]. Translated by Ehya Amal-Saleh and Manizheh Abdollahi. Tehran: 2020.
Noorbakhsh, Masood. Ba Karevan-e Tarikh [Along with the Caravan of History]. Tehran: Iranshahr, 1991.
Pageaux, Daniel-Henri. Littératures et Cultures en Dialogue. Paris: L’Harmattan, 2007.
Sadegh-Nezhad, Nasrin. Degarguniye Negah-e Nevisandegan-e Mosafer-e Sade Nuzdah-e Miladi dar Tul-e Safar be Iran (Motaleeh Tasvir-Shenasaneh va Moredi) [The Transformation of the Views of the Nineteenth Century Traveler Writers During their Trip to Iran (A Pictorial and Case Study)]. Master's thesis, French Language and Literature, University of Tehran. 2018.
Salimikuchi, Ebrahim, & Samaneh Shafiei. “Motaleeh Tasvir-Shenasiye Gharb dar Safar-e Amrika Jalal Al-Ahmad” [“Imagological Study of West in Jalal Al-e Ahmad's Visit to America”]. Research in Contemporary World Literature [Pazhuhesh-e Zabanha-ye Khareji], vol. 25, no. 2 (2020): 476-493.
Shekariyan, Mohammad Ali. Tahlil-e Oza-e Adabiye Iran dar Safarnamehhaye Kharejiye Asr-e Ghajar [Analysis of Iran's Literary Situation in Foreign Travelogues of the Qajar Era]. PhD Dissertation, Persian Language and Literature, University of Lorestan. 2018.
Tork Ladani, Safoura. “L’Orientalisme, Études Post-coloniales sur l’Orient”. Revue des Études de la Langue Française, vol. 2, no. 3 (2011): 63-77.
U, Maréva, et al. “Introduction”. Actes du Séminaire Transversal, La Lumière, 2016: 50-60.
Vazin-Afzal, Mahdi, and Hosein Nasrabadi. “Tabyin va Barresiye Emtiaznameh Rah-e Shoseh Tehran be Ghom dar Doreh Naser Al-Din Shah” [“Explanation and Analysis of Tehran-Qum Highway Concession during Naser al-Din Shah Period”]. Motaleat-e Tarikh-e Farhangi [Cultural History Studies], vol. 3, no. 10 (2012): 103-132.
Vazin-Afzal, Mahdi, et al. “Siasatha va Chaleshhaye Naser Al-Din Shah dar Toseeh Rah-e Shoseh Mazandaran” [“Policies and Challenges of Naser al-Din Shah Qajar in Developing Mazandaran Carriageway”]. Pazhuhesh-ha-ye Tarikhi va Eslam [Journal of Historical Researches], vol. 10, no.19 (2017): 235-260.