بررسی تطبیقی مضمون‌های محوری در شعر احمد شاملو و شارل بودلر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده زبانها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشگاه تهران

چکیده

احمد شاملو، شاعر ایرانی سده‌ی بیستم میلادی، بنیان‌گذار «شعر سپید» در ادبیات فارسی به‌شمار می‌آید و آشنایی خوبی با ادبیات جهان داشت. مضامین شعر او زن و عشق، مرگ و مسائل وجودی، آزادی و عدالت‌خواهی را دربرمی‌گیرد. شارل بودلر بنیان‌گذار مکتب «انحطاط» و از پیشگامان نمادگرایی محسوب می‌شود. دستمایه‌های مهم شعر او شهر و زندگی شهری، زن و عشق، مرگ و ملال، آزادی و نوگرایی می‌باشد. با وجود فاصله‌ی حدوداً یک‌قرن میان این دو، بین شعر و شخصیت‌شان شباهت‌هایی هست. در این مقاله ضمن بررسی مقایسه‌ای چند مورد از این دستمایه‌ها، میکوشیم به شباهت‌ها و تفاوت‌های رویکرد این دو شاعر ایرانی و فرانسوی در قبال مضامین فوق بپردازیم. روش این پژوهش رویکرد تطبیقی برپایه‌ی نقد مضمونی و بررسی اجتماعی می‌باشد. در طی بررسی از رهیافت فیلیپ شاردن در مقاله‌اش با عنوان «تماتیک تطبیقی» (1989) استفاده خواهیم نمود. مبنای راهبردی برای بررسی در این جُستار، واحد «تِم» یا مضمون (یا دستمایه) است و از بررسی تیپ‌ها، مفهوم‌ها، موتیف‌ها، اسطوره‌ها و یا خرده-مضمون‌ها پرهیز شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of axial themes in Ahmad Shâmlu and Charles Baudelaire’s Poetries

نویسندگان [English]

  • Sepehr YAHYAVI TAJABADI 1
  • nahid shahverdiani 2
1 Department of French language and literature, Faculty of Foreign language and literature, University of Tehran, Tehran, IRAN
2 University of Tehran
چکیده [English]

Ahmad Shâmlu is considered as the founder of the “White poetry” in Persian literature. A wide range of themes are treated in his poetry, from love and woman to liberty and egalitarianism, as well as death and existential issues. Charles Baudelaire is not only known to be the pioneer of a school called “Decadence” but also a forerunner of Symbolism in French poetry. The principal themes used in his works are city and urban life, woman and love, death and spleen, liberty and modernity. Despite a hundred years dividing Shâmlu and Baudelaire, we could still search some similarities between their works and personalities. In this paper we will try to study some examples of these essential topics. Besides that, we shall try to point out to the resemblances and the differences between the conceptual approaches of the Iranian and the French poet in regards to these themes. The method used in this research is a thematic one, borrowed from the approach of Philippe Chardin in his article “Thématique comparatiste” (1989).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shâmlu
  • “White poetry”
  • Baudelaire
  • Love
  • death
  • spleen
  • liberty
بودلر، شارل (1395)، ملال پاریس و برگزیده‌ای از گُل‌های بدی، ترجمة محمدعلی اسلامی ندوشن، تهران: فرهنگ جاوید.
پورعظیمی، سعید [گرد‌آوری‌کننده] (1396)، من بامدادم سرانجام (یادنامة احمد شاملو)، تهران: هرمس.
سلاجقه، پروین (1384)، امیرزادة کاشی‌ها (نقد شعر معاصر: احمد شاملو)، تهران: مروارید.
شاملو، احمد (1384)، مجموعة آثار (دفتر یکم: شعرها)، تهران: نگاه.
شایگان، داریوش (1394)، جنون هشیاری (بحثی دربارة اندیشه و هنر شارل بودلر): تهران: نظر.
کریمی حکاک، احمد (1394)، بود و نمود سخن؛ متن ادبی، بافتار اجتماعی و تاریخ ادبیات (گزیده‌ی مقاله‌های ادبی)، تهران: نامک.
کریمی حکاک، احمد (1384)، طلیعة تجدد در شعر فارسی، ترجمة مسعود جعفری، تهران: مروارید.
Baudelaire, Charles (1972), Les Fleurs du Mal, édition présentée par Claude Pichois, Paris: Gallimard.
Baudelaire, Charles (2003), Le Spleen de Paris ; petits poèmes en prose, édition présentée par Jean-Luc Steinmetz, Paris: Le Livre de Poche.
Calasso, Roberto (2011), La Folie Baudelaire, traduit de l’italien par Jean-Paul Manganaro, Paris: Gallimard.
Chardin, Philippe (1989), « Thématique comparatiste », in Précis de littérature comparée, (sous la direction de Pierre Brunel-Yves Chevrel), pp. 163-176, Paris: PUF.