بررسی رویکردهای چهارگانة نقد فمینیستی اِلِن شوالتر در رمان نقره دختر دریای کابل اثر حمیرا قادری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموختة دکترای ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکترای زبان فرانسه دانشگاه تهران

چکیده

بحث زنان و محوریت آن‌ها در آثار ادبی از مسائل مهمی است که طی دو قرن اخیر، توجه عدة زیادی از پژوهشگران را در عرصه‌های مختلف اجتماع، فرهنگ، سیاست و حتی ادبیات به خود معطوف کرده‌است
منظور از نقد فمینیست یا نقد زن‌محور، صرفاً پرداختن به شورش زنان علیه مردان و یا مردانه عمل کردن آن‌ها در آثار نیست، بلکه گاه به تصویر درآوردن خشونتهای یک مرد را علیه زن به تصویر می‌کشد.
در این جستار کوشیده‌ایم تا به بررسی زمینه‌های برجسته فکری رمان نقره دختر دریای کابل اثر حمیرا قادری با توجه به رویکردهای چهارگانة نقد "الن شوالتر" اعم از رویکرد زیست‌شناختی، فرهنگی، روانکاوانه و زبانی بپردازیم.
رمان نقره دختر دریای کابل به سیر تاریخی سرزمین افغانستان در بازه‌ای بیش از نیم قرن در سالهای 1880 میلادی تا 1940 میپردازد. قادری با استفاده از شگردهای زنانه به خوبی از عهدة برجسته‌سازی مسائل زنان رنج‌کشیدة افغانستان در این رمان برآمده است و توانسته رمان خود را به عنوان اثری تأثیرگذار عرضه کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The consideration of Ellen Showalter's aspects of feminism critic in "Noghreh, dokhtare daryaye Cabol" written by Homeyra

نویسنده [English]

  • moloud talaei 1
1
2
چکیده [English]

The woman and her place in literary works such important issues during the last two centuries, a great deal of attention from researchers have focused in different domain such as social, cultural, political, and even the literature. The feminist critiques of theories of the different aspects in this domain have entered.
This article reviews the feminist novel, Noghreh, The Girl of Cable sea with the use of Showalter´s theory. This theory ranging to four aspects: biological, cultural, psychological and linguistic.
In this novel, cultural and psychological aspects discussed more frequently.
In three levels of language structure, the written of Ghaderi is more prominent; lexical, syntactic and rhetorical.
In lexical level, the readers face to variety of kitchen terminology and specific feminine issues. In syntactic level, short and simple sentences and in rhetorical eloquent symbol are the most important points that the authors of this article have considered.

Key words: Noghreh dokhtare daryayae Cabol, Ellen Showalter, biological aspect, cultural aspect, psychological aspect, linguistic aspect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Noghreh dokhtare daryayae Cabol
  • Ellen Showalter
  • biological aspect
  • cultural aspect
  • psychological aspect
  • linguistic aspect
-  آبوت، پاملا و کلر والاس. (1380)، جامعه شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران، نی.
-           بابایی، حمید. (1388)، "تراژدی زنان، سوگوارة مردان"، کتاب ماه ادبیات، شماره 35 (پیاپی 149)، صفحات: 64- 66
-  برسلر، چارلز.(1389)، در آمدی بر نظریه ها و روش نقد ادبی، ترجمه مصطفی عابدینی فرد، چاپ دوم، تهران، نیلوفر. 
-   پاینده، حسین(1390)، گفتمان نقد، چاپ دوم، تهران، نیلوفر.
-  تایسن، لوئیس. (1392)، نظریه­های نقد ادبی، ترجمة مازیار حسین­زاده و فاطمه حسینی، چاپ دوم، تهران، نگاه امروز/ حکایت قلم نوین. 
-       حسینی، مریم. (1388)، نقد ادبی فمینیستی، عیار نقد، تهران، خانه کتاب.
-           حکمت، شاهرخ و حمیده دولت آبادی. (1389)، "اشعار سیلویا پلات و فروغ در نقد فمینیستی الن شوالتر"، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال چهارم، ش 15، صفحات: 57-80.
-           رابینز، روت. (1389)، فمینیسم­های ادبی، ترجمة دکتر احمد ابومحبوب، تهران، افراز.
-           سلدن، رامان و پیتر ویدوسون. (1384)، راهنمای نظریة ادبی معاصر، ترجمة عباس مخبر، چاپ سوم، تهران، طرح نو.
-           فتوحی، محمود. (1386)، بلاغت تصویر، تهران، سخن.
-           فتوحی، محمود. (1391)، سبک­شناسی، نظریه­ها، رویکردها و روش­ها، تهران، سخن.
-           فیاض، ابراهیم و زهره رهبری. (1385)، "صدای زنانه در ادبیات معاصر ایران"، مجله زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، دوره4، ش4، صفحات: 23_ 50.
-           قادری، حمیرا. (1388)، نقره دختر دریای کابل، تهران، روزگار.
-           کلیفورد، مری لوئیس. (1368)، افغانستان، ترجمة مرتضی اسعدی، تهران، علمی فرهنگی.
-           گرین، کیت و جیل لبیهان. (1383)، درسنامة نظریه و نقد ادبی، ترجمة فاطمه حسینی، تهران، روزگار.
-           محمدی­اصل، عباس. (1389)، جنسیت و زبان­شناسی اجتماعی، تهران، گل­آذین. 
-           مرادخانی، صفیه و مریم طالبی. (1389)، "نقد فمینیستی مجموعة دختر خاله ونگوگ اثر فریده                                      خرمی"، مجله زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، دوره اول، ش 4، صفحات: 5- 24.
-           موسوی، مصطفی و ثمین اسپرغم. (1389)، «نقد اسطوره شناسی قصة "نارنج و ترنج" و بررسی پیش­زمینه­های فرهنگی کاربرد نارنج، ترنج و انار در این قصه». نقد ادبی، ش. 11 و 12. صفحات: 233-255.
-           میرصادقی، جمال. (1380)، عناصر داستان. چ چهارم، تهران، سخن.
-           وارهول، رابین آر. (1391)، "روایت شناسی فمینیستی"، ترجمة نفیسه السادات موسوی، دانشنامه روایت­شناسی،  تهران: علم.
 
منابع لاتین:
-        Bellemin-Noël, Jean. (1996), La psychanalyse du texte littéraire, Paris, Nathan.
-        Boulanger, Geneviéve. (2007), le Mouvement Mondial des femmes, Montréal, Édition Écosociété.
-        Castle, Gregory. (2006), literary theory, USA, Black well.
-        Gengembre, Gérard. (1996), La critique littéraire, Paris, Hachette. 
-        Leclerc, Annie. (2001), Parole de femme, Paris, Babel.
-        Saint-Martin, Lori. (1984), « Critique littéraire et féminisme: par où commencer? », Québec français, N˚ 56, P.p. 26-27.
-        Showalter, Elaine. (1981), « Feminist criticism in the Wilderness », Critical Inquiry, vol 8, N˚ 2, P.p. 179-205.
-        Showalter, Elaine, (1997), «Towards a feminist poetics», Edited by Ken Newton, In Twentieth-century literary theory, London, Macmillan Education.
-        Stistrup Jensen, Merete. (2000), «La notion de nature dans les théories de l’écriture féminine», Clio. Femmes, Genre, Histoire, N˚ 11, P.p. 1-9. 
 
منابع اینترنتی:
-                    خبرگزاری زنان افغانستان، Humaira Qaderi: “I could not breathe under the Burka”. (تاریخ دسترسی: 24/11/1395).
http://womenpress.af/english/2015/08/19/humaira-qaderi-i-could-not-breath-under-the-burka/
-        قاسمی، سید ضیا، "گفتگو با حمیرا قادری، داستان نویس و پژوهشگر"، وب سایت 8 صبح، http://8am.af ، (تاریخ دسترسی: 10/11/1389).