جلوه‌های ساختاری و مضمونی تئاتر ابزورد در نمایشنامه‌های بهمن فرسی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،‌ دانشگاه ولی‌عصر عج رفسنجان، رفسنجان،‌ کرمان،‌ ایران

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،‌ دانشگاه ولی‌عصر عج رفسنجان، رفسنجان،‌ کرمان،‌ ایران

3 استادیار زبان و ادبیات انگلیسی(گرایش ادبیات نمایشی)، دانشگاه ولی‌عصر عج رفسنجان، رفسنجان،‌ کرمان،‌ ایران

چکیده

پژوهش حاضر با تأکید بر جلوه‌های ساختاری و مضمونی تئاتر ابزورد به‌مثابۀ شکل نوینی از پردازش نمایشی، مجموعه‌ای از اصول نمایشی وام­گرفته از این تئاتر، در نمایشنامه‌های دهۀ چهل بهمن فرسی را مطالعه می­کند. یکی از این اصول، درک نوین فرسی از مقولۀ کنش دراماتیک است که به‌نوعی، عامل اصلی انتقال مفاهیم مورد نظر نویسنده به­شمار می­رود. فرسی در این روش، متأثر از تئاتر ابزورد، نقش رویدادهای بیرونی نمایش و پیرنگ علی­ومعلولی رایج در تئاتر سنتی را کنار گذاشته و لایه‌های فکری و عقیدتی نمایش را تقویت کرده است. طرح مدور نمایش‌ها، پیچیدگی و نمایش مورب شخصیت‌ها و مواضع فلسفی- عقیدتی آنان، تصاویر شاعرانه، گسترش و غلبۀ لایة کلامی نمایش بر لایۀ کنشی و پایان باز نمایش- که در آن خبری از گره‌گشایی نیست- رویکردهای نوآورانه‌ای هستند که در نمایشنامه‌های فرسی به­کار گرفته شده‌اند که این خود نشان‌دهندۀ تأثیرپذیری بارز فرسی از این مکتب هنری و نمایشی است. مسئلة اصلی این پژوهش، کشف و شناسایی حدود تأثیرهایی است که این گونة متفاوت نمایشی بر نمایشنامه‌های بهمن فرسی داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Structural and Conceptual Aspects of Theatre of the Absurd in Bahman Farsi's Drama

نویسندگان [English]

  • Saeid rameshki 1
  • Jalil shakeri 2
  • Soheila faghfori 3
1 MA student of English language and literature, faculty of Literatures and Human Sciences, Vali asr rafsanjan university, Rafsanjan, Kerman, I.R.Iran.
2 Assistant Professor of English language and literature, faculty of Literatures and Human Sciences, Vali asr rafsanjan university, Rafsanjan, Kerman, I.R.Iran.
3 Assistant Professor of English language and literature, faculty of Literatures and Human Sciences, Vali asr rafsanjan university, Rafsanjan, Kerman, I.R.Iran.
چکیده [English]

Emphasizing on the structural aspects of theatre of the absurd as a modern form of drama development, the present paper studies some of the principles of this dramatic school in Bahman Farsi's plays of 1340s. One of these principles is Farsi's new understanding of dramatic action which is the most important element in conveying the author's intended concepts. Affected by theatre of the absurd, Farsi has removed outside realities and events and the cause and effect plot in the traditional drama and has reinforced the intellectual and doctrinal aspects. The circular pattern of the plays, the complexity and oblique presentation of the characters and their philosophical and doctrinal beliefs, poetic pictures, development and domination of verbal aspect on action in the play and the open-ending with no relief are the innovative visions of Farsi's plays which proves the influence of artistic and dramatic school of theatre of the absurd on him.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theatre of the Absurd
  • Narrative drama
  • Neo drama
  • Structure and Contents
  • Bahman Farsi
اسلین، مارتین. (1388). تئاتر ابزورد، ترجمه مهتاب کلانتری و منصوره وفایی، تهران: عامه
ایوبی، مهدی. (1370). «نقدی بر اجرای باغ وحش شیشه ای»، 22-20، تهران: نمایش.
آل احمد، جلال. (1340). «چند یادداشت درباره یک نمایشنامه»، 96-93، تهران: آرش.
توشار، پیرمه. (1366). تئاتر و اضطراب بشر، تهران: جهاد دانشگاهی.
شهبازی، کاظم، کیاافراز، اعظم. (1378). تئاتر در گذر زمان، تهران: افراز.
فرسی، بهمن. (1358). هشت بعلاوه یک، تهران: قطره.
کامیابی مسلک، احمد. (1376). «تئاتر موقعیت»،75-68، تهران: نمایش.
محبی، پرستو، یوسفیان کناری، محمدجعفر. (1390). «تأثیر متقابل ادبیات داستانی مدرن و تئاتر ابزورد»، 85-37، تهران: هنر.
ناظرزاده‌کرمانی، فرهاد، (1365). تئاتر پیشتاز، تجربه‌گر، عبث‌نما، تهران: جهاد دانشگاهی.
Bertnez, Youhans vilhelm.(1388/2009). Nazariyeye Adabi(Literarytheory). Tarjomeye Farzane Sojodi. Tehran: Ahange Digar Publication.
Brecht, Bertold(1378/1999). Schriften zum theater. (writings on theater). Eine ubersetzung von faramarz behzad. Tehran: kharasmi verlag.
Daivid, Crystal. (1371/1992). An Encyclopedic Dictionary of languge and languge. Oxford. P. 262
Drabble, Margaret (1379/2000). The oxford companion to English literature, Oxford up. New York
Esslin, Martin (1374/1995). Literature of the Absurd. New York: Routlege.
Freytag, Gustav (1382/2003). Die Technik des Dramas. (The Art of Drama). Berlin:Autorenhaus Verlag.
Genette, Gerard (1359/1980). Narrative Discourse. An essay in method. trans. Jane E. Lewin,  Cornell University Press, Ithaca New York
Lodge, David. (1367/1988). Modern Criticism and Theory. London: Longman