نقدی بر سه اثر مهم تاریخ ادبیات آلمان شرقی

نویسنده

دانشگاه شهید بهشتی، دکترای زبان و ادبیات آلمانی

چکیده

هر‏چند قرار بود ادبیات پس از جنگ جهانی دوم نقشی ابزاری و تبلیغاتی در بازسازی جامعه سوسیالیستی بخش شرقی آلمان به عهده بگیرد و رسالت سیاسی داشته باشد، اما سیطرة ایدئولوژی مارکسیستی بر این گستره در عمل چندان آسان نیفتاد. جستار حاضر به نقد سه اثر مهم می‌پردازد که نقش برجسته‌ای در شکستن سدهای ایدئولوژیک و گشایش فضاهای خلاقانة ادبی داشتند و توانستند به مدد مضمون‌ها و ساختارهای ویژة خود ، از گفتمان تک‌گوی حاکم فاصله بگیرند و با ادبیات جهان پیوندی ارگانیک برقرار کنند . این آثار در سه دهة متفاوت نوشته شده‌اند و درونمایه‌های متفاوتی دارند، اما هر یک به ترفندی از تن دردادن به پیش‌نهاده‌های رئالیسم سوسیالیستی سر باز زده‌اند. این پژوهش نشانگر آن است که خرد‏گرایی ، شک‌گرایی، درون‏نگری و فردگرایی چنان در فرهنگ آلمانی‌زبان ریشه دوانده بود که حتی نویسندگان متعهد به جهان‏بینی مارکسیستی حاضر نشدند، آموزه‌‏‏های «رئالیسم سوسیالیستی» را بی‏چون ‏و چرا بپذیرند .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Study of Three Historic Literary Works of Eastern Germany

نویسنده [English]

  • Narjes Khodaee
چکیده [English]

Although literature was supposed to have an instrumental , advertizing and political role in the revival of socialism , the hegemony of Marxist ideology did not simply take place in this area . T h i s article studies three considerable works that have had a significant role in smashing ideological obstacles and generated a creative literary atmosphere . These three works have also been able to make an organic link with global literature and have avoided the dominant monological discourse with the help of their special themes and structures. These works belong to different decades and have differences in terms of content , but have not surrendered to the requirements o f socialist realism . This study shows that rationalism , skepticism , introspection and individualism were so embedded in the German culture that even the pro - Marxist authors refused to accept the presuppositions of "socialist realism" .

کلیدواژه‌ها [English]

  • East German Literature
  • Individualistic Circumstances
  • Intertextuality
  • Monologue
  • Socialist Realism