ادبیات و فلسفة وجودی (اگزیستانسیالیسم)

نویسندگان

چکیده

ارتباط میان فلسفه و ادبیات به روزگاران بسیار دور و حداقل به زمان افلاتون فیلسوفی که همپای شهرت فلسفی‌اش ادیب توانایی نیز بود، باز می‌گردد؛ شوپنهاور، راسل، برگسون و ... از دیگر فیلسوفانی بودند که آثارشان، به گواهی منتقدان، با بهترین آثار ادبی پهلو می‌زد. چنین به نظر می‌رسد که این اندیشمندان برای بیان عقاید فلسفی خود ناگزیر از به کارگیری زبانی روشن بوده‌اند اما دربارة فیلسوفان وجودی و ارتباط آنان با ادبیات و ژانرهای ادبی، باید به گونه‌ای دیگر اندیشید.
در این مقاله ابتدا کوشیده شده است تا با برجسته ساختن مواردی چون رویکرد پدیدار شناسانة این فیلسوفان، تغزلی و عاطفی بودن اندیشة آنان و تلقی‌شان از انسان چون «هستی ‌ـ در ـ جهان» به علل درهم تنیدگی این اندیشة فلسفی با ادبیات اشاره شود و در ادامه نیز نشان داده شود که چگونه اعتقاد به تقدم وجود بر ماهیت انسانی و نقش تعیین کنندة وضعیت‌های انسانی در شکل‌گیری ماهیت انسان سبب پیوند این اندیشه با ژانرهایی چون رمان، داستان کوتاه و نمایش‌نامه گردیده است و باور به توانایی شعر در آشکار ساختن هستی، عامل آشتی دهندة شعر با فلسفة وجودی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Existentialism and Literature

چکیده [English]

The connection between philosophy and literature goes back at least to Plato, who has a well reputed fame in philosophy as well as literature. Schopenhauer, Russell, Bergson and … are the other philosophers whose philosophical works, according to critics, are comparable to the best literary works. In order to express their philosophical viewpoints they have had access to an appropriate language. But as for the existentialists, and their attitude to literature and genre this is not the case; their phenomenological approach, lyric, and sentimental thought and their viewpoint of man as 'Being-in-world', are the main reason why their philosophical thought was colored with literature. The priority of Existence to Essence and the determining role of human situations, connect this philosophy (for French existentialist) with the novel, fable and drama. And believing in the ability of poetry to the disclosure of Being (for German existentialist and especially for Heidegger) was the medium connecting poetry with existentialist philosophy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Being in world
  • Description
  • Existentialism
  • Genre
  • phenomenology
  • Priority of Existence to Essence
  • situation