آخرین پرده امپراتور؛ امپراتور جونز و مضمون پادشاه ظاهری مولوی

نویسنده

دانشگاه کرمان، دکترا

چکیده

امپراتوران یا به گفتة مولانا «پادشاهان ظاهر» مظهر نفس و بندة هوی و شیطانند که بر خویشان خود نیز ابقا نمی‌کنند. امپراتور جونز در نمایشنامه‌ای از یوجین اونیل به‌همین نام، کاریکاتوری از پادشاهان ظاهری است که در پایان امپراتوری پوشالی خود، از شبی هولناک می‌گذرد و در آن پس از تجسم صحنه‌هایی از اعمال جنایتکارانة خود، سرانجام به‌چنگ انقلابیون گرفتار می‌شود. جونز در سلطنت کوتاه خود، همچون همة پادشاهان ظاهری, نه بر داد که بر طلسمی متکی است که همچون توهمی، هم او و هم بومیان را اسیر خود کرده است. طلسم گلوله ای نقره‌ای است که امپراتور جز با آن به‌چیزی هلاک نمی‌شود. همچون توهمی که مکبث نیز با باور به‌پیشگویی خرافة جادوگران بدان گرفتار بود. در مقالة زیر نمونه‌هایی از این توهّم در پادشاهان ظاهری,همچون امپراتور جونز، مکبث، پرگونت و اوزیماندیاس در نمایشنامه‌هایی از اونیل، شکسپیر و ایبسن و شعری از شلی، با نگاهی به‌همین مفهوم در ادبیات ایران پیگیری شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Last Act Of The Emperor; ONiel`S Emperor Jones And The Theme Of Rumi`s "Padshahan-e-Zaher"

نویسنده [English]

  • Yadollah Aghaabasy
چکیده [English]

Emperor Jones in O'Niell's play passes through a terrible night in which he confronts with himself. Reviewing his actions, Jones is caught by revolutionaries. In his short reign, he was dependent on a spell that had captured him and his people. This delusion is what captures Macbeth's mind, too. This article investigates this illusion in Emperor Jones, Macbeth, Peer Gynt, and Shelley's poem, "Ozymandias", on the one hand, and in Persian literature, on the other. The objective is to see how different cultures comment on the fate of tyrants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emperor Jones
  • Illusion
  • Macbeth
  • Ozymandias
  • Peer Gynt
  • The Fall of Tyrants