"سنگ آفتاب" اکتاویو پاز و تأثیر آن بر ذهن و زبان شاملو

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ایران

چکیده

سنگ آفتاب اکتاویو پاز، یکی از آثاری است که شاملو را در راه رسیدن به زبانی مستقل و تازه، وام‌دار خود می‌سازد. این وامداری گاهی چنان منفعلانه است که علاوه بر کاربرد آینه‌وار مفاهیم و واژگان و تصاویر، به توازی در ساختارهای نحوی نیز ختم می‌شود و گاهی چنان عمیق است که به آفرینش خبر عظیم می‌انجامد و موجب گریز شعرش از قراردادهای مألوف نظام بلاغی می‌گردد. تعمق مبانی مکتب اکتاویو پاز در پاره‌ای از اشعار شاملو، مخاطبان را از رسیدن به نظام ثانوی ذهن و زبانش دور می‌کند. وی در تأثیرپذیری از پاز، به جای ایجاد فضایی سوررئالیستی، عمقی سوررئالیستی به اشعار خود می‌بخشد. گاهی تحت تأثیر پاز، ترکیب‌های عاطفی و فکری‌ای ارائه می‌کند که مبتنی بر منطقی حجمی – فضایی‌اند. شاملو نیز به‌سان پاز، توجهی خاص به زمان و گریز از آن دارد و هر دو به دنبال فرا‌زمان‌اند اما واقعیت برتر حاکم بر فرازمانی شعر پاز والاتر است. البته عقل‌گرایی و عقل‌گریزی، شاملو و پاز را در تعارض با یکدیگر قرار می‌دهد. بیشترین تأثیر پاز بر شاملو در سه مجموعة ابراهیم در آتش، دشنه در دیس و ترانه‌های کوچک غربت وی به چشم می‌خورد و شعر در لحظه را می‌توان نمونة موجز سنگ آفتاب برشمرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The octavio paz ’s sunstone and its effect on Shamloo ’s mind and speech

نویسندگان [English]

  • Maryam Mahmoodi 1
  • Ahmad Khademi 2
1 Associate professor of Persian Language and Literature, Dehaghan Branch, Islamic Azad University, Dehaghan, Iran
2 PH.D student of Persian Language and Literature, Dehaghan Branch, Islamic Azad University, Dehaghan, Iran
چکیده [English]

The Octavio Paz ’s sunstone is one of the letters that has borrowed to Shamloo and helped him to obtain a new and dependent speech .this debt sometimes is full of passivity so that more than using and reflecting the words, concepts and images like a mirror conduce to equality in syntactic structure and sometimes this similarity is so deep that conduce to create great news and causes to escape from written regulations of speech system the deep presence of principles of Octavio’ s thinking school in some poems of Shamloo avoid far readers from gaining and realizing his secondary system of mind and his speech he under the effect of Paz instead of creating a surrealistic situation create a deep surrealistic concept in his poems and sometimes under the effect or in impressible of Octavio present spiritual and ideological syntactic combinations which are based on content and spatial logic or think
Shamloo exactly like Paz has specific attention to time and escaping from it and both o

کلیدواژه‌ها [English]

  • impressibility
  • speech system
  • surrealism
  • foregrounding
  • sunstone
پاز، اکتاویو (1371 .(سنگ آفتاب، ترجمة احمد میرعلایی، تهران: کتاب زمان.
------- (1383 .(گزینهای از نخستین نوشتهها، خیالپردازیهای شبانه، ترجمة فریبا گورگین، تهران: مروارید.
پورنامداریان، تقی (1381 .(سفر در مه، تهران: نگاه.
حقوقی، محمد (1368 .(شعر زمان، احمد شاملو، چاپ دوم، تهران: نگاه.
سلاجقه، پروین (1384 .(نقد شعر معاصر، تهران: مروارید.
سید حسینی، رضا (1376 .(مکتبهای ادبی، چاپ دهم، تهران: نگاه.
شاملو، احمد (1385 .(مجموعه آثار، دفتر یکم، چاپ هفتم، تهران: نگاه.
شمیسا، سیروس (1383 .(راهنمای ادبیات معاصر، تهران: میترا.
صلاحی مقدم، سهیلا، اصغر نژاد، فرید (1392» (مضامین تغزل اجتماعی در اشعار نزار قبـانی و احمـد شاملو»، مجلة مطالعات ادبیات تطبیقی، شمارة 26 ،ص 69-89 .
کاشانی، حامد (1391» .(سنگ آفتاب، حجمی از نور در باغچة شعر»، نشریة آزما، شـمارة 89 ،ص21- .23
گیرو، پی یر (1383 .(نشانهشناسی، ترجمة محمد نبوی، چاپ دوم، تهران: آگه.
لنگرودی، شمس (1381 .(تاریخ تحلیلی شعر نو، چاپ چهارم، تهران: نشر مرکز.
ولک، رنه (1383 .(تاریخ نقد جدید، ترجمة سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر.