بررسی داستان کوتاه معصوم اول اثر هوشنگ گلشیری بر اساس مؤلفه‌های روایت‌شناسی ساختارگرای ژرار ژنت

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

چکیده

بررسی داستان معصوم اول، اثر هوشنگ گلشیری با روش تحقیق ساختاری، با استفاده از آرای روایی ژنت در مؤلفة زمان نشان داد نقل رخدادها در متن روایی تفاوت‌ اندکی با سطح داستانی دارد. متن جز در سه رخ‌ داد زمان‌پریشی چندانی ندارد و دارای نظم تقویمی است. برد زمان‌پریشی به سمت گذشتة نزدیک و در چند مورد به سمت گذشتة دور، دامنة زمان‌پریشی مشمول بر زمان اندکی است. متن برخوردار از شتاب مثبت است. بسامدها از نوع مفرد، مکرر و بازگو است. در مؤلفة وجه، نویسنده برای استفاده از فاصله، از گفتار مستقیم، گفتار غیر‌مستقیم، گفتار غیر‌مستقیم آزاد و سخن روایت‌شده بهره ‌برده است. راوی از نقش‌های ارتباطی، گواهی‌دهنده و ایدئولوژیک برخوردار است. کانون‌های صفر، کانون درونی از انواع ثابت، متغیر و چندگانه و کانون خارجی مطابق طبقه‌بندی ژنت در روایت موجود است. در مؤلفة صدا، مؤلف، در روایت درون‌داستانی از نوع اول شخص، منِ ضمنی، منِ عینی و منِ قهرمان و همچنین دوم شخص و در روایت برون‌داستانی از دانای کل نمایشی بهره‌ برده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The review of “ Maasum e Avval” – The First Immaculate-, a short story by Houshang Golshiri; based on structural narratology techniques of Gerard Genette

نویسندگان [English]

  • Parvaneh Adelzadeh 1
  • Mahdi Aaryaei 2
  • Kamran Pashaei Fakhri 1
1 Associate professor of Persian language and literature, Tabriz branch, Tabriz, Iran
2 PhD student in Persian language and literature, Tabriz branch, Islamic Azad university, Tabriz-Iran
چکیده [English]

Concerning the time component in the review of the story indicated that the quality of the events narrated in the text is slightly different from the fictional level and the text except in three phenomena have no other time disparity and it is in chronological order.
This time disparity is toward immediate past and in some cases is toward distant past and scope of the disparity is also subject to the short period of time. Time allocated in the narrative text comparing to time spent for the events in the story is shorter and the text has a positive acceleration. The Frequencies are singular, repeated and echoed. The narrator enjoys the communicative, approval and ideological roles..
Considering the voice component, the author applied the first person, implicit I, objective I, I champion and also second-person in the narration within the story and in telling the story he has used the omniscient dramatic narration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Time
  • mood
  • Voice
  • Gerard Genette
  • The first Immaculate- Houshang Golshiri
  • Structural Narratology
احمدی، بابک (1380 ،(ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
اخوت، احمد (1371 ،(دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
ایگلتون، تری (1392 ،(پیشدرآمدی بر نظریة ادبی، ترجمة عباس مخبر، تهران: مرکز.
بینیاز، فتحاالله (1387 ،(درآمدی بر داستاننویسی و روایتشناسی، تهران: افراز.
پرینس، جرالد (1391 ،(روایتشناسی: شکل و کارکرد روایت، ترجمة محمد شهبا، تهران: مینوی خرد.
تولان، مایکل (1383 ،(درآمدی نقادانه-زبانشناختی بر روایت، ترجمة ابوالفـضل حـری، تهـران: بنیـاد سینمایی فارابی.
تودوروف، تزوتان (1392 ،(بوطیقای ساختارگرا، ترجمة محمد نبوی، تهران: آگه.
تایسن، لُیس (1387 ،(نظریههای نقد ادبی معاصر، ترجمة مازیار حسینزاده و فاطمـه حـسینی، تهـران: نگاه امروز.
حری، ابوالفضل (1392 ،(روایتشناسی: راهنمای درک و تحلیل ادبیات داستانی، تهران: لقاءالنور. صافی پیرلوجه و فیاضی، حسین و مریم سادات، «نگاهی گذرا به پیشینة نظریات روایـت»، نقـد ادبـی، شمارة دوم، سال اول، ص 155 .
کنان، شلومیت ریمون (1387 ،(روایت داستانی، ترجمة ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
گلشیری، هوشنگ (1382 ،(نیمة تاریک ماه، تهران: نیلوفر.
مارتین، والاس (1386 ،(نظریههای روایت، ترجمة محمد شهبا، تهران: هرمس.
مکاریک، ایرنا ریما (1385 ،(دانشنامه نظریه ادبی معاصر، ترجمة محمد نبوی و مهران مهـاجر، تهـران: نشر آگه.
وبستر، راجر (1382 ،(پیشدرآمدی بر مطالعه نظریة ادبی، ترجمة الهه دهنوی، تهران: روزنگار.