واکاوی چیستی معنا و زیبایی در «قصیدة النثر» (با تکیه بر اندیشه های ادونیس و انسی الحاج)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

«قصیده النثر» یک نوع ادبی است که توسط مجلة لبنانی «شعر» و متأثر از ادبیات فرانسوی رواج یافت. این نوع ادبی صرف نظر از موافقان و مخالفان آن، در عرصة شعر و نقد معاصر عربی حضور دارد. در این مقاله چیستی قصیده النثر و زیبایی و خوانش آن که در پیوند با معناست اهمیت دارد. زیبایی قصیده النثر را به نوعی متفاوت و با کنکاش در عالم معنا باید جست‌وجو کرد. در این پژوهش سؤال اساسی مبتنی بر چیستی این نوع ادبی و چگونگی درک زیبایی در آن است. فهم چیستی قصیده النثر در گرو گسست کامل از تفکر ادبی سنتی است، قصیده النثر در زبان عربی به جهت هویت معنایی شکل گرفته در آن از سوی شاعرانی چون: ادونیس و انسی الحاج به عرصة رویکردهای هستی شناسختی و هرمنوتیک فلسفی قدم نهاده است. قصیده النثر بستری است برای آفرینندگی گسترده و پیوسته در عالم معنا.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Semantic and Aesthetic Analysis in Prose Poem: Based on Adonis and Ounsi el-Hajj’s Theories

نویسنده [English]

  • Farshid Torkashvand
Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University,
چکیده [English]

Prose poem is a literary genre that become commonly practiced due to French literature and the Lebanese journal of Poetics. Despite pros and cons toward such genre, it is within the contemporary Arabic poetry and criticism. This article considers the quiddity, aesthetic, and reading of prose poetry significant in relation to meaning. The beauty of the prose poem can be sought in a different way and exploration of meaning. In this research, the fundamental question is based on the nature of this type of genre and how to understand its aesthetic aspects. To comprehension its meaning a complete dissociation of the traditional literary thinking is required. The formation of prose poem in Arabic is founded on semantics embarked by poets such as Adonis and Ounsi el-Hajj on fields of ontological and philosophical hermeneutics. It sets the ground for broad and continuous creation of semantics.

Keywords: Prose poem, “Poetics”, Ounsi el-Hajj, Adonis, Semantics, Aesthetics, Hermeneutic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prose poem
  • “Poetics”
  • Ounsi el-Hajj
  • Adonis
  • Semantics
  • Aesthetics
  • Hermeneutic
ادونیس (1960» ،(فی قصیده النثر»، مجلة «شعر»، عدد 14 ،سنة 4
----- (1986 ،(مقدمه للشعر العربی، لبنان، بیروت، دارالفکر، الطبعه الخامسه
----- (1996 ،(الاعمال الشعریه، الجزءالثالث، مفرد بصیغة الجمع و قصائد اخری، سوریا، دمـشق، دار
المدی
----- (لاتا)، الصوفیه و السوریالیه، لبنان، بیروت، دارالساقی، الطبعه الثالثه
برنار، سوزان (1993 ،(قصیده النثر: من بودلیر إلی أیامنا، ترجمهی زهیر مجید مغـامس، مـصر، القـاهره،
آفاق الترجمه بإذن مندار المأمون فی بغداد، الطبعه الثالثه
بزون، احمد (1996 ،(قصیدة النثر العربیة، (الإطار النظری)، لبنان، بیروت، دار الفکر الجدید
پالمر، ریچارد (1387 ،(علم هرمنوتیک. ترجمهی محمد سعید حنایی کاشـانی. تهـران. هـرمس: چـاپ
چهارم
ثامر، فاضل (1987 ،(مدارات نقدیه: فی اشکالیه النقد و الحداثة و الابداع، العراق، بغداد: آفاق عربیه
الحاج، انسی (1991 ،(خواتم، لندن وقبرص: ریاض الریس للکتب و النشر
--------- (1994 ،(الف، الرأس المقطوع، لبنان، بیروت، دارالجدید، الطبعه الثالثه
--------- (1994 ،(ب، لن، لبنان، بیروت، دارالجدید، الطبعه الثالثه
حامد جابر (1991 ،(یوسف، قضایا الابداع فی قصیده النثر، سوریه، دمشق، دارالحصاد
واکاوی چیستی معنا و زیبایی در «قصیده النثر» (با تکیه بر اندیشههای ادونیس و انسی الحاج) 355
حسن، عبدالکریم (2008 ،(قصیده النثر و انتاج الدلاله، انسی الحاج انموذجاً، لبنان، بیروت، دارالساقی
الخال، یوسف (1962» ،(قضایا الشعر المعاصر، لنازک الملائکه» مجله «شعر»، عدد 24 ،سنة 6 ،خریف
الخضراء الجیوسی (2007 ،(سلمی، الاتجاهات و الحرکات فی الـشعر العربـی الحـدیث، ترجمـه عبـد
الواحد لؤلؤه، لبنان، بیروت، الطبعه الثانیه االمنقحه
خیر بک (1986 ،(کمال، حرکه الحداثه فی الشعر العربی، لبنان، بیروت، دارالفکر، الطبعه الثانیه
سالم ابوسیف، ساندی (2005 ،(قضایا النقد و الحداثه، لبنان، بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر
الصکر، حاتم (1996» .(قصیده النثر و الشعریه العربیه الجدیده من إشتراطات القصد إلـی قـراءه الأثـر».
فصول. العدد3
ضاهر، عادل (2000 .(الشعر و الوجود: دراسه فلسفیه فی شعر ادونیس. سوریه. دمشق: دار الثقافه
فاضل، جهاد (1984 ،(قضایا الشعر الحدیث، مصر، القاهره، دار الشروق
المناصره، عزالدین (2002 ،(اشکالیات قصیده النثر، نص مفتوح عابر الانواع، لبنـان، بیـروت: الموسـسه
العربیه للدراسات و النشر
موسی، خلیل (1983» .(قصیده النثر: دراسة فی حداثه الشعر». المعرفه. الـسنه الثانیـه و العـشرون. عـدد
261 و 260
الناصر، ایمان (2007 ،(قصیده النثر: التغایر و الإختلاف، لبنان، بیروت: موسسه الانتشار العربی