اشعار تی اس الیوت در زبان فارسی: بررسی موردی ترجمة تلمیحات

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت معلم، دکترای زبان و ادبیات انگلیسی

2 دانشگاه تربیت معلم، کارشناس ارشد مترجمی زبان انگلیسی

چکیده

مقالة حاضر با به‌کارگیری نظریة «بینامتنی» کریستوا (1969) و مدل لپیهالم (1997) برای دسته‌بندی انواع تلمیح و راهکارهای ترجمة آنها، بررسی موردی 4 شعر پرتلمیح تی اس الیوت «ترانة عاشقانة جی آلفرد پروفراک»، «سرزمین بی‌حاصل»، «مردان پوچ» و «چهارشنبة خاکستر» به همراه 16 ترجمة فارسی از آنها از دهة 1340 مطمح نظر دارد. هدف این بررسی، راهکارهای مترجمان ایرانی برای انتقال تلمیحات بینامتنی در اشعار الیوت به زبان مقصد است. نتایج نشان می‌دهد که راهکار «حفظ اسم» در ترجمة تلمیحات اسامی خاص و دو راهکار «تغییر حداقل» و «توضیح صریح تلمیح» مورد ترجمه به ترتیب پربسامدترین راهکارها در ترجمة تلمیحات عبارات کلیدی بوده‌اند. نتایج بررسی بسامد راهکارها نشان می‌دهد که در طول زمان، راهکار «تغییر حداقل» روندی کاهشی داشته و در برابر، راهکار «توضیح صریح» روندی افزایشی داشته است. بر این اساس، نگرش مترجمان ایرانی به ترجمة تلمیحات در گذر زمان تغییر اساسی یافته است و به روندی شتابناک به سوی راهکارهای خواننده‌مدار و متمایل به زبان مقصد تبدیل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

T. S. Eliot's Poetry in Persian:A Case of Translating Allusions

نویسندگان [English]

  • Kamran Ahmadgoli 1
  • Serveh Menbari 2
1
2
چکیده [English]

Drawing upon Julia Kristeva’s 1969 theory of intertextuality and based on Leppihalme's model for translating allusions (1997), this study analyzes how Iranian translators of T. S. Eliot’s poetry have dealt with rendering his allusions into Persian and what major strategies they have used to undertake the task. The analysis of four of Eliot's most heavily allusive poems "The Love Song of J. Alfred Prufrock", The Waste Land, "Hollow Men" and "Ash Wednesday" along with their sixteen different translations into Persian reveals that ‘name retention’ for PN allusions and ‘minimum change’ and ‘explicit explanation’ for KP allusions are the most frequent translating strategies. The study will also show that there has been a significant decrease in the frequency of minimum change strategy and a proportionate increase in the frequency of explicit explanation strategy over the course of the four decades of translating Eliot since the 1960s in Iran. This implies translators’ increasing tendency and preference over time towards producing more target-text, reader-oriented translations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allusion
  • Intertextuality
  • literary translation
  • Translation Strategies
  • T. S. Eliot