کارکرد تصریف در دو سورة قرآنی ناظر به داستان آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی

نویسنده

دانشگاه اراک

چکیده

این مقالة دو بخشی، کارکرد و هدفمندی تصریف در بیان را در سوره‌های ناظر به داستان قرآنی آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی بررسی و تحلیل می‌کند. در ابتدا، تصریف در بیان به منزلة گستره‌ای از علم‌المعانی است و همبستگی آن با زبان‌شناسی نقش‌گرای هلیدی مرور می‌شود. سپس، در اشاره به پیشینة نظری بحث، از الگوی آشنایی، میزان همدلی، زاویة دید و حفظ و تغییر موضوع نیز سخن به میان می‌آید. آنگاه ضمن اشاره به فراکارکرد متنی هلیدی، ساخت مبتدایی و ساختار اطلاعات گفتمان در آیات ناظر به داستان آفرینش، به ویژه در سوره‌های ص. و حجر بررسی شده و گفته می‌شود در این سوره‌ها، اطلاعات گفتمان به گونه‌ای کارامد ساختاربندی شده‌اند که با این که معانی و برخی الفاظ آنها عینأ تکرار می‌شوند، نحوة ارایة اطلاعات کاملأ تازه و بدیع است و این همان تصریف قرآنی است: ارایة اطلاعات تکرارشونده به شیوه‌ای بدیع.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tasrif in the Quranic Story of Creation in the Light of Halliday's Textual Meta-function

نویسنده [English]

  • Abolfazl Horri
چکیده [English]

This bipartite paper examines the function of Tasrif in the Quranic story of creation in the light of Halliday's textual meta-function. First, the Quranic concept of Tasrif as a field in Elm-al Maani (semantics of syntax), and its relation to systemic linguistics is introduced and reviewed. Then, through review of literature, it is referred to givenness hierarchy, empathy degree, point of view and topic maintenance. Then, in the light of Halliday's textual meta-function, topicalisation and the information structure of discourse are analyzed in the Quranic stories of creation; in fact, textual meta-function is structured in such a well-formed style that, though the meanings and phrases are repetitive, the presentation of information seems to be demanding; this is the same as Tasrif: presenting the repetitive information in a new style.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Empathy Degree
  • Quran
  • Tasrif
  • Textual Meta-Function
  • the Information Structure of Discourse
  • Topicalisation
  • Topic Maintenance