تشریح دوگانگی نماد آتش در آیین زرتشتی

نویسندگان

چکیده

بررسی جایگاه متمایز آتش و تأثیر ژرف آن بر زندگی روزمره و تاریخ جوامع بشری، آن چنان که مد نظر گاستون باشلار و دیگر نظریه پردازان نقد مضمونی است مستلزم این است که از گستره‌های مختلف دانش مدد بجوییم. تاریخ، روانشناسی، جامعه‌شناسی، شاخه‌های مختلف علم فیزیک، قوم‌‌شناسی و مردم‌شناسی تاریخی، هر یک بخشی از این گستره هستند. مقالة حاضر بدون بهره گیری از همة این زمینه‌ها به این نکته می پردازد که آتش به صورت بالقوه می‌تواند طیف گسترده‌ای از معانی را به همراه داشته باشد. همین امر، این عنصر را به مجموعه‌ای معنایی و به دنبال آن مجموعه‌ای از مفاهیم نمادین مبدل می‌سازد. از ورای این ویژگی‌های نمادین است که ما به بررسی این پدیده خواهیم پرداخت و توصیفات و تحلیل‌های خود را بر پیرامون محور دوگانگی و تناقض بزرگ این پدیده پیش خواهیم برد (آتش مخرب/ بارور کننده؛ نماد زندگی / نماد مرگ). در این راستا، اساس کار خود را بر پایة آیین زرتشت بنا می نهیم که بیش از دیگر آیین‌ها و سنن، ویژگی‌های نمادین آتش را بارز و ارزشمند می‌سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

The explication of the role of fire in, and its profound impact on, human communities throughout history requires multiple ranges of knowledge such as history, psychology, sociology, physics, ethnology, anthropology. While the present paper does not utilize all these principles, it argues that fire may encompass a broad range of meanings that enable this element to possess a receptacle of diverse and contradictory senses and symbolic concepts. To address some of these symbolic characteristics, the authors try to analyse its varied meanings through an analysis of some of the dichotomies it has obtained, two of which are fire as destructive/ constructive force and a life-/death-giving element. In order to do so, the authors base their argument on a tradition which, compared with other cults, reveals the symbolic characteristics of fire more conspicuously and more succinctly, namely, Zoroastrianism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bachelard
  • Dichotomy
  • Fire
  • symbol
  • Tradition
  • Zoroastrianism