مطالعۀ تطبیقی جهان، خدا و مرگ در دو اثر «مثنوی معنوی» «مولانا» و «تأملات» «هوگو»

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه زبان فرانسه و روسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

نوشتار حاضر پژوهشی است تحلیلی_تطبیقی دربارة اندیشه‌ها و اعتقادات «مولانا جلال‌الدین محمد بلخی» بزرگ مرد شعر و ادب و عرفان اسلامی ایران زمین و «ویکتور هوگو» نمایندة شعر و شاعری رمانتیک قرن نوزدهم میلادی در فرانسه. نگارنده در این تحقیق می‌کوشد تا با تطبیق آراء و اندیشه‌های «مولانا» و «ویکتور هوگو» دربارة «خدا»، «جهان» و «مرگ» به نقاط تشابه و تفارق این دو جهان‌بینی بپردازد و به این نکته دست یابد که تغییر منطقة جغرافیایی و اجتماعی و نیز برهة تاریخی در آثار مطرح ادبیات جهان در حوزة ادبیات تطبیقی، سبب اختلال در حقیقت مانندی که این آثار در پی القای آن به مخاطب هستند، نمی‌شود. برای نیل به این مقصود از روش هم‌زمانی یا موضوع محور و از میان انواع آن از روش مضمون شناسانه استفاده شده است. بدین منظور کتاب مجموعه اشعار «تأملات» «ویکتور هوگو» که به گونه‌ای می‌توان گفت معرف مکتب رمانتیسم به شمار می‌آید برای تحلیل و بررسی اندیشه‌های «هوگو» مبنا قرار می‌گیرد تا با آراء «مولانا» در «مثنوی معنوی» و «غزلیات شمس» تطبیق داده شود و بدین ترتیب دیدگاه الوهی هر دو اندیشمند بر اساس اشعارشان به اثبات رسد و به تبع آن به نزدیکی و قرین بودن وحدت اندیشة این دو جهان‌بینی منتج گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The comparative study of universe, god and death in two work Masnavi –e- manavi of Molana Jalal –e- din Balkhi and Contemplations of Victor Hugo

نویسندگان [English]

  • leila mirmojarabian 1
  • Safoura tork ladani 2
1 Associate professor of Language and Persian Literature department, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Associate professor french and russian department, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

نوشتار حاضر پژوهشی است تحلیلی _ تطبیقی دربارۀ اندیشه‌ها و اعتقادات «مولانا جلال‌الدین محمد بلخی» بزرگ مرد شعر و ادب و عرفان اسلامی ایران زمین و «ویکتور هوگو» نمایندۀ شعر و شاعری رمانتیک قرن 19 میلادی در فرانسه. نگارنده در این تحقیق می-کوشد تا با تطبیق آراء و اندیشه‌های «مولانا» و «ویکتور هوگو» دربارۀ «خدا»، «جهان» و «مرگ» به نقاط تشابه و تفارق این دو جهان‌بینی بپردازد و به این نکته دست یابد که تغییر منطقۀ جغرافیایی و اجتماعی و نیز برهۀ تاریخی در آثار مطرح ادبیات جهان در حوزۀ ادبیات تطبیقی، سبب اختلال در حقیقت مانندی که این آثار در پی القای آن به مخاطب هستند، نمی‌شود. برای نیل به این مقصود از روش هم زمانی یا موضوع محور و از میان انواع آن از روش مضمون شناسانه استفاده گردیده است.
بدین منظور کتاب «مجموعه اشعار تأملات ویکتور هوگو» که به گونه‌ای می‌توان گفت معرف مکتب رمانتیسم به شمار می‌آید برای تحلیل و بررسی اندیشه‌های «هوگو» مبنا قرار می‌گیرد تا با آراء «مولانا» در «مثنوی معنوی» و «غزلیات

کلیدواژه‌ها [English]

  • کلیدواژه‌ها : مولانا
  • ویکتور هوگو
  • تأملات هوگو
  • خدا
  • جهان
  • مرگ
برونل، پیر و دیگران (1378 ،(تاریخ ادبیات فرانسه، جلد چهارم، قرن نوزدهم، ترجمة سید ضیاء الدین دهشیری، تهران: انتشارات سازمان سمت.
پویا، اعظم (1386 ،(معنای زندگی، تهران: ادیان.
زمانی، کریم (1382 ،(شرح جامع مثنوی معنوی، چاپ دوازدهم، دفتر اول، تهران: اطلاعات.
----------- (1389 ،(شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر ششم، چاپ شانزدهم، تهران: اطلاعات،.
----------- (1390 ،(شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر دوم، چاپ بیست و هفتم، تهران: اطلاعات.
----------- (1390 ،(شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر سوم، چاپ بیستم، تهران: اطلاعات.
----------- (1390 ،(شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر چهارم، چاپ نوزدهم، تهران: اطلاعات.
----------- (1390 ،(شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر پنجم، چاپ هفدهم، تهران: اطلاعات،.
شایگان، داریوش (1384 ،(هانری کربن: آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی، ترجمة باقر پرهـام، چـاپ سوم، تهران: فرزان.
----------- (1382 ،(آیین هندو و عرفان اسلامی، ترجمة جمشید ارجمند، تهران: فرزان.
شهیدی، جعفر (1382 ،(شرح مثنوی، چاپ یازدهم، تهران: علمی فرهنگی.
نامورمطلق، بهمن، منیژه کنگرانی (1389 ،(دانشهای تطبیقی، چاپ اول، تهران: سخن.
ولک، رنه و دیگران (1370 ،(چشم اندازی از ادبیات و هنر، ترجمة یوسفی، غلامحسین، محمدتقی امیر صدقیانی، چاپ اول، تهران: معین.
---------- (1888). Toute la lyre. Paris: Hetzel /Quantin.
Fournet, D. (2001). Victor Hugo, Les contemplations. Rosny Cedex: Breal.
Gaëtan P. (1957) Histoire des littératures, Paris: Gallimard.
Henri G. (1951). Victor Hugo par lui-même, Paris: seuil.
Hugo, V. M. (1858). Les contemplations. Paris: Hachette.
Picon, G, (1956), Panorama des idées contemporaines, sous la direction de Gaëtan Picon, Réédité en 1968 et 1975,: Paris: Gallimard
Rétat, C. (1999). X, ou le divin dans la poésie de Victor Hugo à partir de L’exil. Paris: CNRS 18.