نقد تطبیقی «فضای تعلیق» در آثار آنتونن آرتو و سهراب سپهری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

چکیده
 این تصوّر که مضامین «‌‌خلأ» نزد آنتونن آرتو و «هیچستان» نزد سهراب سپهری به معنای نیستی باشند بیش از حد ساده‌انگارانه و کاملاً خلاف واقع است. در حقیقت خلأ مورد نظر آنها لامکان و لازمانی است پر از امکان هستی، فضایی که در آن «قطعیتِ موجود» جای خود را به «امکانِ وجود» می‌دهد. همان فضایی که در فلسفۀ پدیده‌شناسی پس از عمل اپوخه به دست می‌آید و مطلقاً هر قضاوتی دربارۀ وجود زمانی- مکانی را به حالت تعلیق درمی‌آورد تا امکان رویارویی اصیل ذهن با ماهیت پدیده‌ها فراهم آید. اما آرتو دچار روان‌نژندی است، دال بنیادین «نامِ پدر» که به اعتقاد لکان ساختار ذهنی هر سوژه بر آن استوار است در ذهن او به وجود نیامده و جای خود را به خلائی پر رمز و راز داده است. پس آرتو محکوم به تجربۀ ناگزیرِ خلأ است درحالیکه سپهری هیچستان را اختیار می کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative study of the “space of suspension” through Antonin Artaud’s and Sohrab Sepehri’s oeuvre

نویسنده [English]

  • sara TABATABAEI
چکیده [English]

Thinking that the concept of « void » described by Antonin Artaud and Sohrab Sepehri reveals the idea of nonentity is out of question. In fact, this void is a placeless and timeless space full of virtuality of being where a pure possibility of becoming can replace the absurd certainty of existence; the very same space that the « Epoche » of phenomenology offers to provide the occasion of an authentic encounter with the essence of each phenomenon in this world. But Artaud is a psychopath and it means, based on Lacan’s theories, that the place of the principal signifier of the « Name of Father » is hallowed in his psyche and so he’s condemned to experience the void within his mind and throughout his life, when Sepehri choose it deliberately in order to undo all the prejudgments and to see the world as it is in its essence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • void
  • phenomenology
  • psychology
  • Antonin Artaud
  • Sohrab Sepehri
آنتونن، آرتو (1384)،تئاتر و همزادش، کتاب، دکتر نسرین خطاط، نشر قطره، تهران.
- دباغ، سروش (1393)، در سپهر سپهری، کتاب، نشر نگاه معاصر، تهران.
- دباغ، سروش (1394)، فلسفۀ لاجوردی سپهری، کتاب، انتشارات صراط، تهران.
- رشیدیان، عبدالکریم (1388)، هوسرل در متن آثارش، کتاب، نشر نی، تهران.
- سپهری، سهراب (1363)، هشت کتاب، کتاب، کتابخانۀ طهوری، تهران.
- سپهری، سهراب (1383)، اطاق آبی ، کتاب، انتشارات سروش ، تهران.
- حقوقی، محمد (1393)، سهراب سپهری، شعر زمان ما، کتاب، انتشارات نگاه، تهران.
منابع فرانسوی
- Artaud, Artaud (2004), Œuvres, livre, Quarto Gallimard, Paris.
- Barbaras, Renaud (2004),  Introduction à la philosophie de Husserl, livre, Les Éditions de la Transparence, Chatou, France.
- Garelli, Jacques (1982), Artaud et la question du lieu, Essai sur le théâtre et la poésie d’Artaud, Libraire José Corti, Paris.
- Lacan, Jacques (1966), Écrits, livre, Seuil, Paris.
- Lemaire, Anika (1997), Jacques Lacan, livre,  Edition Mardaga, Bruxelles.